تهیه نقشه شوری سطحی خاک با استفاده از داده‌های دورسنجی ETM+ (مطالعه موردی: شمال آق‌قلا، استان گلستان)

این پژوهش به‌منظور ارائه مدلی برای تهیه نقشه شوری با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای ETM+ و مقادیر شوری در منطقه‌ای در شمال آق‌قلا در استان گلستان انجام شد. به این منظور تصاویر ماهواره‌ای مورد تصحیحات هندسی و اتمسفری قرار گرفتند. پردازش‌های لازم مانند ادغام باندهای چند طیفی با باند پانکروماتیک، تبدیل تسلدکپ، آنالیز مؤلفه‌های اصلی و نسبت‌گیری بر روی باندها به‌منظور ایجاد باندهای مصنوعی انجام گرفت. یک شبکه نمونه‌برداری منظم به ابعاد 10×2 کیلومتر و به فواصل مختـلف طراحی و بر روی منطقه مورد مطالعه پیاده شد. نمونه‌برداری از خاک (169 نمونه) از عمق 5-0 سانتی‌متری به فواصل 50، 250، 500، 1000 متری از یکدیگر انجام و هدایت الکتریکی آنها در عصاره اشباع اندازه‌گیری گردید. موقعیت مکانی نمونه‌ها با استفاده از GPS ثبت و در محیط GIS، نقشه موقعیت نمونه‌ها تهیه شد. ارزش‌های طیفی هر یک از نمونه‌ها در باندهای مختلف استخراج و ارتباط بین ارزش‌های طیفی (باندهای اصلی، باندهای حاصل از تسلدکپ و آنالیز مؤلفه‌های اصلی، ادغام داده‌ها و باندهای نسبت‌گیری شده) با مقادیر هدایت الکتریکی مربوط به 80 درصد نمونه‌ها بررسی شد. پس از تعیین باندهای مناسب برای شرکت در مدل، نتایج اولیه نشان داد که بین مقادیر هدایت الکتریکی سطحی با باند 4 اصلی، مؤلفه‌های روشنایی و سبزینگی حاصل از تبدیل تسلدکپ و مؤلفه حاصل از ادغام باند پانکروماتیک با باند 4 اصلی ، ارتباط معنی‌داری در سطح 1 درصد وجود دارد. پس از انتخاب بهترین مـدل، اعتبـارسنجی آن بـا 20 درصـد نمـونه‌هـا به‌منظور تعیین پارامترهای ME[1] و RMSE[2] انجام شد. نتـایج کنـترل اعتبار با مقادیـر ME و RMSE به‌ترتیب معادل  18/0- دسی‌زیمنس بر متر و 6/55 دسی‌زیمنس بر متر بیانگر مناسب بودن تخمین حاصل از مدل می باشد. در نهایت نقشه شوری براساس مدل رگرسیونی قابل ارائه تهیه شد. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که در منطقه‌ای در شمال آق‌قلا با مساحت 2000 هکتار،‌ استفاده از داده‌های رقومیETM+ و مشتقات آن، می‌تواند به‌منظور پهنه‌بندی و توجیه تغییرات شوری مؤثر باشد.